100-lecie Niepodległości 1918-2018. Śląski policjant patronem ulicy w Katowicach
28 czerwca 2018 roku odbyła się LVII sesja Rady Miasta Katowice. W czasie posiedzenia Rady m.in. została jednogłośnie przegłosowana uchwała DS-1290/18, dotycząca nadania nazwy - „Henryka Szwana” - ulicy bocznej od ulicy Walerego Sławka na katowickim Osiedlu Wincentego Witosa.
Ulica otrzymała imię na cześć funkcjonariusza Policji Województwa Śląskiego - aspiranta służby śledczej Henryka Szwana z Komisariatu Katowice - Załęże w Katowicach.
Wniosek o nadanie nazwy został złożony przez Zarząd Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r. z/s w Katowicach. To kolejny „znak policyjnej pamięci”, który wpisuje się w realizowane przez nasze Stowarzyszenie obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości 1918 - 2018.
Henryk Szwan
1898 - 1940
Weteran Powstań Śląskich, funkcjonariusz Policji Górnego Śląska
i Policji Województwa Śląskiego, uczestnik obrony Katowic w 1939 roku,
Ofiara Zbrodni Katyńskiej.
Urodził się 29 sierpnia 1898 roku w Zawadzie Książęcej w powiecie raciborskim. Pracował jako górnik w kopalni „Kleofas” w Katowicach - Załężu. Podczas I wojny światowej został powołany do Armii Niemieckiej i trafił na front.
Po demobilizacji w 1919 roku wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, gdzie objął dowództwo plutonu kompanii bojowej „Załęże”. Brał udział w trzech Powstaniach Śląskich. Po zakończeniu II Powstania wstąpił do parytetowej Policji Górnego Śląska. Po wybuchu III Powstania Śląskiego dowodził akcją rozbrajania niemieckich funkcjonariuszy Policji Górnego Śląska w budynku Komendy Policji przy ul. Kilińskiego 9. Został wówczas ciężko ranny. Po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski w 1922 roku wstąpił do Policji Województwa Śląskiego.
Pełnił służbę jako funkcjonariusz służby śledczej w Komisariacie Katowice - Załęże Komendy Miejskiej i Powiatowej w Katowicach. W okresie międzywojennym aktywnie działał w Związku Powstańców Śląskich w Katowicach - Załężu. W sierpniu 1939 roku był współorganizatorem oddziałów samoobrony na terenie Katowic - Załęża. W dniach 15-16 sierpnia jako funkcjonariusz Policji Województwa Śląskiego dowodził akcją rozbicia bojówki niemieckiej pod nazwą Kampf Organisation Oberschlesien Ost.
W pierwszych dniach września 1939 roku uczestniczył w walkach z Freikorpsem w Katowicach. 4 września ewakuował się na wschód. Po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie polskie, 17 września został wzięty do niewoli i zesłany do Obozu Specjalnego NKWD w Ostaszkowie. Zamordowano go w nocy 7/8 kwietnia 1940 roku w Twerze, a jego prochy spoczywają na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje (Rosja).
Śp. aspirant PWŚl. Henryk Szwan za pracę na rzecz powrotu Górnego Śląska do Polski i wzorowo pełnioną służbę w Policji Województwa Śląskiego został odznaczony:
- Srebrnym Krzyżem Zasługi RP,
- Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi kl. II,
- Medalem Pamiątkowym Za Wojnę 1918-1921,
- Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 (pośmiertnie - 1985)
- Medalem Za Udział w Wojnie Obronnej (pośmiertnie - 1991),
- Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości 1918-1928,
- Medalem Za Długoletnią Służbę (srebrnym i brązowym),
- Odznaką Honorową „Za Rany”,
- Odznaką Honorową „Gwiazda Górnośląska”,
- Odznaką Pamiątkową Dziesięciolecia Policji Woj. Śląskiego (1922-1932),
- Odznaką Pamiątkową Dziesięciolecia Policji Górnego Śląskiego (1920-1930).
Decyzją Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 roku jako Ofiara Zbrodni Katyńskiej, został awansowany do stopnia służbowego - aspiranta Policji Państwowej.
